Những phương pháp Nghe hiệu quả

"Nghe" là một kỹ năng rất quan trọng trong các kỳ kiểm tra, và ngay trong cả khi bạn đang làm phiên dịch cho một công ty phiên dịch cũng vậy. Bởi có nghe thành thạo thì bạn mới có thể làm tốt những kỹ năng còn lại.

Khi học một ngoại ngữ nào đó, có lẽ người học thường dành nhiều thời gian cho việc nghe hơn so với các công việc khác. Với những người học ngoại ngữ tại Việt Nam thì thật khó để họ có thể đạt điểm cao trong các bài kiểm tra nghe. Bởi nghe là kỹ năng đòi hỏi bạn phải luyện tập thật nhiều để nghe nhuần nhuyễn. Nếu bạn muốn làm tốt công việc trong ngành phiên dịch thì nghe chính là kỹ năng đơn giản nhất mà bạn phải làm giỏi. Sau đây là một vài lời khuyên hữu ích dành cho những người học ngoại ngữ.

Thế nào là phép nghe hiệu quả?

Nghe hiệu quả là một quá trình tích cực, gồm 3 bước cơ bản:

Lắng nghe

Bạn hãy lắng nghe để nắm bắt thông tin của người nói, hiểu họ đang nói gì thì bạn mới có thể trả lời được. Lấy ví dụ, bạn đang nghe một bài viết về ngựa vằn, phát thanh viên nói rằng không thể có hai con ngựa vằn giống hệt nhau được. Nếu bạn nhắc lại được chi tiết này nghĩa là bạn đã nghe thấy những điều được nói.

Hiểu

Sau khi lắng nghe người khác nói, bạn hãy nắm bắt thông tin để hiểu theo cách riêng của mình. Trở lại ví dụ bài báo về loài ngựa vằn. Khi bạn nghe được rằng không có hai chú ngựa vằn nào giống nhau cả, bạn sẽ nghĩ thông tin này là thế nào đây? Có thể bạn sẽ nghĩ rằng kiểu sọc vằn trên từng chú ngựa đó là khác nhau.

Đánh giá

Sau khi chắc chắn nghe được thông tin từ người nói, bạn hãy suy nghĩ xem thông tin đó có hàm ý gì không? Bạn có tin chắc vào điều mà bạn đã nghe được? Với ví dụ đưa ra ở đây bạn có thể nghĩ rằng: Làm sao các kiểu sọc vằn trên từng con ngựa lại khác nhau được? Bạn lại nghĩ, ngay cả dấu vân tay của từng người cũng khác nhau. Nên điều này có thể tin được.

Lời khuyên giúp bạn trở thành một người nghe giỏi

+ Hãy lắng nghe thật cẩn thận, xác định được chủ đề đang được nói đến

+ Dồn tập trung vào người nói. Không nhìn đi hướng khác hoặc để ý bất cứ việc gì khác đang diễn ra.

+ Hãy tập trung trí óc, rất có khả năng bạn sẽ băn khoăn liệu mình có biết được những gì mà người a sắp nói hay không? Nếu thấy băn khoăn thì bạn chuyển sang tập trung vào lời người nói.

+ Khi nghe bạn phải nắm được ý chính. Ý chính là điểm mấu chốt của vấn đề mà người nói đang đề cập đến Họ có thể đề cập vào đầu hoặc cuối cuộc hội thoại và sẽ lặp lại nhiều lần. Đặc biệt chú ý tới những câu bắt đầu với các cụm từ như là:"Quan điểm của tôi là..." hoặc "Điều đáng nhớ là..."

Luyện nghe tất cả các dạng bài tập có thể có trong bài kiểm tra của bạn

Hãy suy nghĩ một cách nhanh chóng. Ý nghĩ của bạn nhanh gấp 4 lần phát ngôn. Hãy luyện tập thật nhiều để khi nghe, bạn có thể tư duy về những gì mà bạn đang nghe, bạn thực sự hiểu vấn đề đó và đưa ra đáp án đúng.

Với một phiên dịch viên làm trong ngành phiên dịch, kỹ năng nghe là một kỹ năng tối thiểu nhất mà bạn cần đạt được. Vì vậy, hãy luôn luyện tập, luyện tập và luyện tập để cải thiện nhanh chóng các kỹ năng của mình. Và bạn sẽ trở thành một phiên dịch viên chuyên nghiệp khi mà vốn ngoại ngữ và kinh nghiệm làm việc của bạn luôn ở mức cao.

Phiên dịch là gì?

Phiên dịch là một hoạt động chuyển tải nội dung thông tin, ngữ nghĩa của một đoạn văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác dưới dạng nói. Ngôn ngữ cần dịch được gọi là ngôn ngữ nguồn, ngôn ngữ cần được dịch đến gọi là ngôn ngữ đích, người dịch được gọi là phiên dịch viên.

1. Tính chất của hoạt động phiên dịch

Hoạt động phiên dịch sẽ là cầu nối để giúp những người không nói cùng một ngôn ngữ có thể hiểu được những gì mà người khác diễn đạt. Hay phiên dịch là đem thông tin được diễn đạt bằng ngôn ngữ diễn đạt lại bằng ngôn ngữ khác.

Dịch vụ phiên dịch có 2 hình thức: dịch nói và dịch viết. Dịch nói là sự chuyển đổi giữa 2 loại ngôn ngữ trong việc diễn đạt cùng một thông tin, dịch viết là sự chuyển đổi ngôn ngữ giữa 2 loại văn tự trong việc diễn đạt cùng một thông tin. Hai hình thức dịch này tuy khác nhau về hình thức, nhưng tính chất thì giống nhau.

Phiên dịch viên dịch nói giỏi thì cũng có thể đảm nhiệm thêm công việc dịch viết. Nếu người phiên dịch không có nền tảng dịch viết cũng như kiến thức ngữ pháp vững chắc thì rất khó để nâng cao kỹ năng dịch nói. Vì vậy, khi đào tạo phiên dịch viên, cần phải chú trọng việc huấn luyện dịch viết, bởi đây là một bàn đạp để phát triển kỹ năng dịch nói của chính phiên dịch viên.

2. Quá trình phiên dịch

Phiên dịch là quá trình nắm bắt ý tưởng để diễn đạt ý tưởng đó bằng một loại ngôn ngữ khác. Lấy  dịch viết làm ví dụ, khi dịch một bài văn, trước hết phiên dịch viên phải hiểu được văn bản gốc, sau đó mới dịch sang ngôn ngữ đích. Như vậy, rõ ràng rằng khả năng ngôn ngữ gốc là một tiền đề, là cơ sở để diễn đạt lại bằng ngôn ngữ đích.

Phiên dịch tiếng Anh là ngôn ngữ nguồn hay ngôn ngữ đích, bạn cần có một trình độ tiếng Anh cao và kiến thức sâu rộng. Có hiểu biết hết tiếng Anh thì phiên dịch viên mới có thể hoàn thành nhiệm vụ phiên dịch của mình được. 

 Trong quá trình phiên dịch, hiểu và diễn đạt là 2 quá trình hỗ trợ lẫn nhau. Hiểu chính xác nội dung mà diễn giả muốn nói đến thì phiên dịch viên mới có thể sử dụng các cấu trúc ngữ pháp phù hợp để diễn đạt đúng ý của diễn giả.

3. Kỹ năng cần có của phiên dịch viên

Công việc phiên dịch đòi hỏi phiên dịch viên có nhiều kỹ năng. Trước hết, đó là nền tảng kiến thức về ngôn ngữ của chính người dịch phải cao. Ngoài ra, bạn phải có một vốn sống phong phú, có tinh thần cầu thị, không ngừng học hỏi để trau dồi đạo đức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, các kỹ năng bắt buộc phải có của một phiên dịch viên giỏi, bởi nếu như bất cẩn trong quá trình phiên dịch thì hậu quả sẽ rất khó kiểm soát được.

Ví dụ hoạt động phiên dịch tiếng Anh sang tiếng Việt, phiên dịch viên cần phải giỏi cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt. Tiếng Anh kém sẽ ảnh hưởng đến khả năng diễn đạt và khả năng hiểu nội dung của chính phiên dịch viên.

4. Nhiệm vụ của môn phiên dịch

Phiên dịch là một môn học rèn luyện kỹ năng - kỹ xảo cho sinh viên. Tương tự như các môn học rèn luyện kỹ năng - kỹ xảo khác, kỹ năng - kỹ xảo trong phiên dịch có được là nhờ vào quá trình luyện tập. Đương nhiên, từ cơ sở thực tiễn đó, người ta quy nạp thành một số lý luận, dùng nó để hướng dẫn thực tiễn và giúp cho quá trình luyện tập của sinh viên đạt hiệu quả.