Dịch thuật tiếng Việt sang Pháp

Tiếng Pháp là một ngôn ngữ lãng mạn nhất trên thế giới, là một trong số những ngôn ngữ phổ biến hiện nay. Với số lượng người sử dụng tiếng Pháp ngày càng tăng cao, ngành dịch thuật tiếng Pháp trở nên đồng bộ và phát triển vượt bậc so với các thứ tiếng khác. Dịch tiếng Việt sang Pháp là một hình thức dịch thuật khó hơn so với dịch tiếng Pháp sang tiếng Việt. Bởi tiếng Việt là một ngôn ngữ được cho là khó học, cùng là ngôn ngữ có âm điệu như tiếng Pháp. Và tiếng Pháp đã trở thành ngôn ngữ có ảnh hưởng lớn thứ 2 trên thế giới, bởi đất nước Pháp đã có những đóng góp lớn cho nền văn hóa của thế giới. Nhưng để dịch tiếng Việt sang Pháp thì người dịch phải giỏi và thành thạo cả tiếng Việt và tiếng Pháp.

Dịch thuật viên phải giỏi cả tiếng Việt và tiếng Pháp

Muốn dịch tiếng Việt sang Pháp thành thạo thì người dịch phải sử dụng nhuần nhuyễn tiếng Việt mẹ đẻ và tiếng Pháp cũng phải thực sự thành thạo. Có như vậy mới diễn tả chính xác ý định của tác giả muốn người đọc lĩnh hội.  Tiếng Việt là một ngôn ngữ có nhiều sắc thái diễn tả khác nhau. Vì vậy, không chỉ là dịch từ tiếng Việt sang tiếng Pháp, mà dịch sang bất cứ thứ tiếng nào cũng phải chú ý cẩn thận với cách diễn tả, sử dụng ngôn ngữ để chuyển tải đúng nội dung.

Dịch thuật tiếng Pháp phát triển với sự phát triển của tiếng Pháp, đây là ngôn ngữ chính thức của hơn 24 quốc gia rải rác ở 5 châu lục. Có khoảng 72 – 79 triệu người người sử dụng tiếng Pháp làm ngôn ngữ mẹ đẻ và hơn 190 triệu người sử dụng tiếng Pháp như một ngôn ngữ thứ 2. Đây hẳn đã trở thành một thế mạnh để tiếng Pháp trở thành một trong những ngôn ngữ phổ biến, hỗ trợ cho sự phát triển của ngành dịch thuật tiếng Pháp.

Dịch thuật tiếng Việt sang Pháp

Tiếng Pháp khác là rắc rối, khi mà ngôn ngữ này còn phân biệt giới tính nữa. Người Việt học tiếng Pháp gặp khá nhiều khó khăn, do đó, quá trình dịch tiếng Việt sang Pháp gặp nhiều khó khăn hơn. Dịch xuôi thì không vấn đề gì, nhưng dịch ngược lại thì lại có vấn đề ngay. Bởi trên thế giới, không ngôn ngữ nào giống ngôn ngữ nào cả.

Ngoài ra, nếu học tiếng Pháp thành thạo, bạn có thể sử dụng tiếng Anh thành thạo hơn. Bởi đây là 2 ngôn ngữ có chung nguồn gốc từ hệ ngôn ngữ German. Và số lượng từ mượn tiếng Pháp trong tiếng Anh chiếm số lượng đông đảo.

Để dịch tiếng Việt sang Pháp thành thạo mà không gặp phải nhiều khó khăn, dịch thuật viên thường xuyên phải trau dồi vốn tiếng Pháp và cả tiếng Việt. Không ngừng nâng cao kiến thức về các chuyên ngành, lĩnh vực. Nhận dịch thuật nhiều tài liệu tiếng Pháp và tập dịch ngược để cách diễn đạt của bạn thành thạo hơn. Nếu chăm chỉ, sau một thời gian ngắn, bạn sẽ thấy rõ sự tiến bộ của mình.

Chúc các bạn thành công với công việc dịch thuật tiếng Việt san Pháp của mình!

Dịch thuật dưới góc nhìn của người làm game

Dịch thuật là một công việc liên quan đến ngôn ngữ, dưới góc độ của một người dịch thuật game thì công việc dịch thuật không chỉ đơn thuần là chuyển ngữ thông thường, mà đó là sự hiểu biết về văn hóa game, văn hóa cộng đồng để chuyển tải được những nội dung phù hợp nhất.

Hiểu sâu về ngôn ngữ game và cách vận dụng

Hiện nay, thị trường game Việt Nam hầu như chủ yếu đang phát hành các sản phẩm game có nguồn gốc từ Trung Quốc. Một phần vì Việt Nam là một thị trường dễ tiếp nhận, lại là quốc gia láng giềng, mặc khác thì nền văn hóa Á Đông của 2 quốc gia có khá nhiều nét tương đồng. Chính vì sự tương đồng về văn hóa, ngôn ngữ, lối sống nên đội ngũ nhân viên dịch thuật cho các sản phẩm game Việt là những người biết tiếng Hoa hoặc biết rất nhiều về tiếng Hoa. Tiếng Trung hay chính là tiếng Hoa là một ngôn ngữ có tính biến hóa lớn, yêu cầu người học không chỉ nắm rõ nghĩa mà phải hiểu về cách vận dụng từ thuần Việt và Hán Việt đúng lúc đúng chỗ để biến hóa linh hoạt trong game.

Chẳng hạn, từ "giáng" và "hàng" đều có chung một chữ viết là 降. Tuy nhiên, 2 từ này có cách phát âm và ý nghĩa của nó hoàn toàn khác xa nhau. Giáng: từ trên giáng xuống, đáp xuống, rơi xuống. Hàng: hàng phục, đầu hàng, khuất phục. Nhưng có nhiều người dịch thuật game ở Việt Nam không hề biết về vấn đề này, Chữ 降 chỉ được dịch nghĩa là "giáng" và chính vì điều này đã dẫn đến sự ra đời của những sản phẩm game với những câu dịch thuật rất ngô nghê như: "giáng long", "giáng ma", "Giáng Long Thập Bát Chưởng", "Giáng Long Chí Kiếm", trong khi đó những điều này là hoàn toàn vô nghĩa, nó không có giá trị gì cả.

Tương tự, như chúng ta đã biết Các game kiếm hiệp, tiên hiệp hiện nay ở Việt Nam đều xuất phát từ truyện, tiểu thuyết để phác thảo nội dung. Do đó, nếu như người dịch tiếp xúc nhiều và nắm rõ được vốn từ ngữ của truyện kiếm kiệp, tiên hiệp thì sẽ dễ dàng dịch được trôi chảy.

Một dịch thuật viên từng dịch thuật game Cửu Âm Chân Kinh cho hay: "Dịch thuật game không khó, nhưng điều quan trọng nhất là người dịch phải có kiến thức về game và những thứ gần gũi với game như truyện, tiểu thuyết. Người chơi game giỏi hoặc đọc nhiều truyện kiếm hiệp, tiên hiệp sẽ dịch giỏi và hay hơn, do đó, công việc dịch thuật game đòi hỏi ở người dịch sự đam mê và yêu thích".

Khó khăn của người dịch thuật game

Cụ thể là ở game Cửu Âm Chân Kinh có lượng dịch rất lớn, nên không chỉ đòi hỏi sự kiên trì của người dịch, sự thống nhất của đội ngũ dịch thuật viên mà chúng ta cần phải làm quen với cách hành văn cổ, các từ ngữ, câu kéo của người xưa, thơ phú trong Cửu Âm Chân Kinh đều rất khác so với các game hiện đại.

Ngoài yếu tố thuộc về chuyên ngành ngoại ngữ và văn hóa ngôn ngữ đặc thù, người dịch thuật game cũng phải thành thạo một số thao tác về tin học để vận dụng vào các tình huống cụ thể, ví dụ để dịch code game Không nhất thiết chúng ta phải chơi nhiều trong game, nhưng phải chắc chắn rằng bạn cần chơi để quan sát, tiếp xúc, hiểu được trạng thái của nhân vật trong từng hoàn cảnh để dễ dàng hiểu được các đoạn code trong game dễ dàng hơn. Còn nếu như người dịch không tiếp xúc với game mà chỉ dịch theo cảm tính thì tỷ lệ không thể đạt 100%.

Có nhiều người đã bỏ ra rất nhiều thời gian để học hỏi dịch code game sao cho đúng đắn và nắm vững ngôn ngữ trong game. Việc vận dụng code game cũng phải tuân thủ vào từng hoàn cảnh để đặt làm sao cho đúng. Ngôn ngữ Việt có trật tự yếu tố chính trong câu chuyện thường từ trái sang phải, ví dụ: "A đã tu luyện đến B", nhưng ở ngôn ngữ tiếng Trung hoặc tiếng nước ngoài thì có nhiều trường hợp, trật tự đó sẽ bị đảo ngược lại, "B đã tu luyện thành A". Do đó, người dịch sẽ phải linh động để kết hợp với NPH để đổi trật tự code của game sao cho hợp lý. Vì thế, không thể dịch thuật theo kiểu word by word như Google translate.

Cửu Âm Chân Kinh là một sản phẩm game đã trải qua giai đoạn Alpha Test và được xem là một tác phẩm lớn, nhưng nó được chuẩn bị khá kỹ càng về khâu dịch thuật. Do đó, đây được xem là một tác phẩm được làm nên bởi những dịch thuật viên giỏi.

Một số tiêu chí đánh giá chất lượng dịch vụ dịch thuật

Như chúng ta đã biết, dịch vụ dịch thuật sẽ cho chúng ta các kết quả khác nhau, tùy thuộc vào người cung cấp dịch vụ. Nó phụ thuộc vào đạo đức, khả năng làm việc, sự chuyên môn của đơn vị đó.  Vì vậy, khách hàng cần tìm đến các công ty dịch thuật uy tín và chất lượng nhằm đảm bảo bản dịch của mình chính xác so với nội dung gốc.

Tuy nhiên, việc tìm kiếm một đơn vị dịch vụ dịch thuật uy tín và chất lượng thì điều này không phải ai cũng có thể dễ dàng tìm kiếm. Bởi để đánh giá một dịch vụ dịch thuật, không đơn thuần chỉ là xác định giá cả mà nó còn bao gồm một số yếu tố như thời gian hoàn thành, chất lượng, phụ phí và các yếu tố giảm giá.

Thời gian hoàn thành

Đây chính là thời gian mà phía đơn vị, công ty dịch thuật hoàn tất bản dịch và giao cho khách hàng. Nếu như muốn có bản dịch trong một thời gian ngắn thì người yêu cầu là chính khách hàng sẽ phải trả thêm tiền để nhận được bản dịch trong thời gian sớm nhất.

Bởi với lý do là để hoàn thành bản dịch cho khách hàng trong điều kiện là thời gian ngắn thì đơn vị cung cấp dịch vụ dịch thuật đó sẽ phải tăng cường thêm đội ngũ nhân lực, yêu cầu nhân viên làm thêm thời gian, làm việc đúng giờ những tốc độ thực hiện phải nhanh chóng và đảm bảo chất lượng bản dịch luôn ở mức cao nhất.

Chất lượng bản dịch

Chất lượng luôn là vấn đề mà khách hàng quan tâm nhất, bởi nếu muốn biết chất lượng dịch vụ của một công ty, văn phòng dịch thuật thì sau khi nhận bản dịch, khách hàng có thể xác định được yếu tố này. Tuy nhiên, không phải đơn vị dịch thuật nào cũng có thuận lợi đưa ra những bản dịch có chất lượng tốt, bởi để dịch thuật tốt, người dịch cần phải có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực đó.

Vì vậy, khách hàng dịch thuật cần lựa chọn các công ty dịch thuật có uy tín và chất lượng trên thị trường để không gặp phải những sai sót sau này.

Các khoản giảm giá và phụ phí

Khoản phụ phí và giảm giá đều không nằm trong điều khoản nhằm đánh giá chất lượng của dịch vụ dịch thuật. Tuy nhiên, 2 yếu tố này sẽ có ích trong việc đưa ra quyết định sử dụng dịch vụ của bất kỳ một nhà cung cấp nào đó.

Cụ thể đó là dịch vụ dịch thuật giá rẻ mà các công ty, văn phòng dịch thuật đưa ra, nhằm tiết kiệm chi phí và thu hút khách hàng dịch thuật với khối lượng lớn tài liệu. Hoặc các đơn vị cung cấp dịch vụ cũng có thể tính thêm phí đối với một loại ngôn ngữ cụ thể nào đó mà trên thị trường không có nhà cung cấp, bởi đây là một trong những ngoại ngữ hiếm.

Tựu chung lại một điều rằng, khách hàng có nhu cầu dịch thuật trước khi đưa ra quyết định lựa chọn đơn vị cung cấp, bạn nên cân nhắc lựa chọn công ty dịch thuật uy tín và chất lượng để giao tài liệu dịch thuật. Việc này nhằm hạn chế những sai sót trong quá trình dịch thuật ở mức thấp nhất, đồng thời chất lượng bản dịch và sự chuyên nghiệp trong phong cách làm việc của đơn vị dịch thuật đó cũng được đảm bảo hơn.

Dịch thuật và một số điều cần lưu ý

Đối với những người vừa mới bước chân vào ngành dịch vụ dịch thuật thì bạn phải nắm bắt hết các quy tắc dịch thuật. Những quy tắc này sẽ là nền tảng cho sự phát triển và phong cách dịch trong tương lai của bạn. 

Ngành dịch vụ dịch thuật phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam

 

Hiện nay, có rất nhiều các công ty dịch thuật ra đời và cùng đưa ra các dịch vụ dịch thuật trọn gói, dịch thuật giá rẻ, dịch thuật tại chỗ,… nhằm hỗ trợ tối đa cho các khách hàng. Các văn phòng dịch thuật trên địa bàn Hà Nội sẽ rất thuận tiện cho những khách hàng có nhu cầu dịch thuật với khối lượng tài liệu lớn. Và do sự cạnh tranh ngày càng nhiều, chất lượng dịch vụ sẽ được nâng cao hơn nữa. Do vậy, khách hàng sẽ yên tâm hơn về chất lượng của các bản dịch.

Ngành dịch thuật, đặc trưng nổi bật nhất đó chính là sự chính xác, tính trung thực đối với nôi dung gốc. Trung thành với nội dung gốc sẽ không làm người dịch đi lệch hướng, do đó, chất lượng bản dịch sẽ được nâng cao qua mỗi bản dịch khác nhau. Trung thực, hiểu rõ ý đồ của tác giả sẽ khiến cho người dịch dịch hiệu quả hơn, không vấp phải những lỗi ngô nghê.

Một số yếu tố cần chú ý

- Bản dịch thuật là cho ai ? đối tượng nào sẽ đọc bản dịch này ?

- Văn phong và phong cách dịch thuật cho bản dịch sẽ như thế nào ?

- Đây có phải là tài liệu bạn thích dịch và chuyên dịch không ?

- Nên dịch thuật thế nào cho khách quan nhất?

- Bạn phải có tính cầu toàn trong dịch thuật (sai sót hoặc dịch thiếu, dịch không đủ ý sẽ dẫn tới hậu quả không lường). Đây là đặc điểm mà bạn cần phải rèn luyện ngay khi bước vào nghề dịch thuật, luyện tập thường xuyên để tạo nên những thói quen.

- Hiểu rõ xu hướng dịch thuật trong từng thời điểm khác nhau.

- Hình thành phong cách dịch thuật của riêng bản thân mình và thói quen cầu toàn trong dịch thuật.

Không chỉ trong ngành dịch vụ dịch thuật, mà bất cứ ngành nghề nào khác. Bạn cần phải tập thói quen làm việc với một phong cách chuyên nghiệp nhất. Phong cách chuyên nghiệp tạo nên uy tín và sự thành công cho cả doanh nghiệp.

Với những lưu ý trên hy vọng sẽ giúp được bạn có định hướng đúng về ngành dịch thuật. Nâng cao vốn hiểu biết, trình độ chuyên môn và kinh nghiệm sống sẽ giúp bạn dịch thuật hơn và bản dịch sẽ ngày càng hay hơn.

Ngôn ngữ trở thành một phần của tư duy

Những ý niệm về một bản dịch hoàn hảo không đồng nghĩa với tính khả thi của một bản dịch hoàn hảo trên thực tế. Và đấy chính là lý do khiến cho cấu nói của người Ý: “Traduttore, traditore” được mọi người truyền tụng.

Lý do nào để không có một bản dịch thực sự hoàn hảo?

Tính đặc thù mang tính hình thức của các ngôn ngữ. Ngôn ngữ là công cụ biểu đạt tư duy, nó nhanh chóng trở thành một phần không thể tách rời của chính tư duy. Tương tự, chữ viết vốn là ký hiệu biểu hiện ngôn ngữ, nó nhanh chóng cũng trở thành một phần của ngôn ngữ.

Có người đã nói rằng chữ Hán ưu việt hơn chữ Quốc ngữ, bỏi lẽ chữ Hán biểu ý, người ta đọc mỗi chữ như một tổng thể. Còn chữ Quốc ngữ chỉ là biểu âm, người ta đọc mỗi như một bộ phận tách rời. Nhưng ý kiến này không chính xác.

Bởi chữ Quốc ngữ chỉ là biểu âm khi người ta tập đọc. Một khi đã thông thạo, mỗi chữ Quốc ngữ sẽ trở thành một tổng thể và chúng ta đọc nó như một tổng thể không khác gì với chữ Hán. Việc cải cách chữ Quốc ngữ trở nên khó khăn vì hình dạng chữ đã in sâu vào tiềm thức của người Việt, nó đã trở thành một hình ảnh, không dễ dàng có thể thay đổi được.

Một tờ báo Mỹ đã đưa ra một kết luận tương tự như sau: : “Aoccdrnig to a rscheearer at Cmabridge Uinervtisy, it deosn’t mttaer in what oredr the ltteers in a wrod are, the olny iprmoatnt tihng is that the frist and lsat ltteer be at the rghit pclae. The rset can be a ttoal mses, and you can still raed it wouthit porbelm. This is bcuseae the huamn mnid deos not raed ervey lteter by istlef, but the wrod as a wlohe“.

Tạm dịch như sau: Theo một nhà nghiên cứu ở trường Đại học Cambridge, trật tự các chữ cái trong một từ không quan trọng, điều quyết định là 2 chữ cái đầu và cuối từ phải ở đúng vị trí. Khi đó, dù cho chữ cái còn lại được viết lộn xộn, nhưng ta vẫn có thể đọc được dễ dàng. Đó là vì bộ não con người không đọc từng chữ cái mà đọc cả từ như một khối trọng vẹn.

Khi ngôn ngữ trở thành một phần của tư duy, những đặc điểm, hình thức riêng của từng ngôn ngữ cũng tham gia vào tác phẩm vào những hiệu quả tạo nên do đặc điểm riêng của từng ngôn ngữ cũng rất khó để dịch sang các thứ tiếng khác. Chơi chữ là hiện tượng thường gặp. Những hiệu quả do do các trùng âm tạo nên cũng thường gặp không kém. Câu thơ “Bến Âu Lâu bóng chữ động chân cầu” của Lê Đạt rất khó dịch sang tiếng Anh hay tiếng Pháp, bởi lẽ trong tiếng Việt cái tên riêng “Âu Lâu” không chỉ vần với “cầu” mà còn gợi đến những từ “lâu” và “lo âu”. Nó giống như một mặt nước tĩnh lặng, một bầu không khí ưu tư  làm nền cho chữ “động” sẽ loang ra xa mãi.

Câu thơ này chỉ là rất khó dịch chứ không phải là không dịch được. Về mặt lý thuyết,các hiệu quả như vậy đều có thể được biểu đạt tương đương trong ngôn ngữ khác bằng một thủ pháp nào đó, nhưng đôi khi chúng quá khó và quá nhiều, đến mức làm nản lòng ngay cả những dịch giả tài năng và can đảm nhất. Vì thế, có những nhà thơ được dịch khắp thế giới, trong khi có những nhà thơ khác tài năng hơn nhiều vẫn mãi mãi chỉ lớn trong ngôn ngữ của mình mà thôi.

Sự lệch pha của các nền văn hóa sẽ không tạo nên được những bản dịch hoàn hảo. Mặc dù khả năng tiềm tàng của các ngôn ngữ là như nhau, sự phát triển của các cộng đồng sử dụng những ngôn ngữ đó sẽ không bao giờ trùng lặp. Đó không phải là trình độ phát triển, hiểu một cách đơn giản và máy móc, mà là những thiên hướng vô cùng đa dạng của các khía cạnh khác nhau, đan chéo, chồng chất, hòa trộn vào nhau trong đời sống của mỗi cộng đồng.

Đằng sau mỗi một ngôn ngữ là cả một trường nghĩa, một miền cảm xúc và một dòng sông ký ức riêng biệt. Nó khiến cho ngành dịch thuật luôn có nguy cơ bị lạc lối khi tìm kiếm một phiên bản tốt nhất giữa vô vàn những phiên bản na ná nhau, thường là gần gũi nhưng nhiều khi cũng là phản nghịch, cái mà người Pháp gọi là những “faux amis”, “những cặp song sinh giả”.

Vì sao dịch thuật phải đi kèm với công chứng?

Trong xu thế hội nhập sâu rộng toàn cầu của nước ta hiện nay, nhu cầu về dịch thuật công chứng đã trở thành dịch vụ không thể tách rời trong đời sống xã hội ngày nay. Bạn muốn đi du học, công tác, làm kinh doanh, định cư hay đơn giản chỉ là tham khảo tài liệu, bạn đều phải sử dụng dịch vụ công chứng để đảm bảo tính hợp lệ và hợp pháp. Trước đây, khi đi công chứng, bạn phải đến các cơ quan hành chính nhà nước với những thủ tục rườm rà và mất nhiều thời gian, ngày nay, với cơ chế hội nhập và mở cửa thị trường, dịch vụ công chứng do các công ty dịch thuật đảm nhiệm, công chứng dễ dàng và nhanh chóng tất cả các giấy tờ, tài liệu. visa…cho bạn.

Vậy tại sao khi dịch thuật phải có công chứng ?

Dịch thuật là việc chuyển đổi từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác bằng phương pháp dịch, chính là dịch nói hoặc dịch viết.

Công chứng chính là việc chứng nhận tính xác thực, tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch khác bằng văn bản mà theo quy định của pháp luật phải công chứng hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng.

Vậy công chứng dịch thuật thực chất là một quá trình chứng thực các giấy tờ, tài liệu được dịch từ văn bản gốc, có chữ ký của người dịch và được xác nhận tại phòng Tư pháp hay đơn vị được ủy quyền chứng thực rằng bản dịch đó chính xác với bản gốc.

Các giấy tờ có thể được dịch thuật công chứng như hộ khẩu, CMND, hộ chiếu, giấy khai sinh, các văn bằng, chứng chỉ, hợp đồng giao dịch, các loại giấy tờ pháp lý,... Các văn bản cần dịch có thể là tiếng Anh, Trung Quốc, Nhật Bản, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,... tùy thuộc vào quốc gia mà bạn muốn tới.

Tầm quan trọng của dịch thuật công chứng

Bạn muốn ra nước ngoài học tập, du lịch, định cư hoặc làm ăn với các đối tác nước ngoài,... Tất cả các giấy tờ liên quan bạn đều phải được dịch thuật sang ngôn ngữ của đất nước đó. Các giấy tờ được dịch công chứng sang ngôn ngữ đó sẽ thuận tiện cho việc bạn đi lại và thực hiện các giao dịch ở nước ngoài, không gây ảnh hưởng đến quá trình đi ra nước ngoài của bạn.

Hiện nay, tại Việt Nam có rất nhiều các công ty dịch thuật chuyên cung cấp dịch vụ dịch thuật công chứng. Vì vậy, khách hàng sẽ không phải tốn nhiều thời gian và công sức khi phải trực tiếp đến các phòng Tư pháp để xin con dấu. Ngoài ra, các dịch vụ dịch thuật công chứng sẽ thực hiện dịch thuật các tài liệu và giấy tờ, sau đó tiến hành công chứng những bản dịch đó và trả bản dịch về cho khách hàng.

Tại sao tiếng Trung không được phổ biến tại châu Phi?

Trung Quốc là một đối tác kinh tế lớn của châu Phi, có tới hơn 50 000 các dự án lớn nhỏ của Trung Quốc đều tập trung ở châu Phi, từ khai thác nguyên liệu, xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu từ giáo dục, y tế, côn nghệ cao và vũ khí đều do Trung Quốc đảm nhận.  Châu Phi cũng là thị trường quảng cáo rầm rộ cho những chiến dịch văn hóa của Trung Quốc nhằm gây ảnh hưởng đến châu lục này, trong đó có việc phổ biến tiếng Trung Quốc tại đây, nhưng dường như không có nhiều người châu Phi biết tiếng Trung Quốc. Và điều quan trọng là không có người dân châu Phi nào chào đón tiếng Trung tại chính quê hương của họ. Vậy lý do là vì sao?

Lí do tiếng Trung Quốc không phổ biến tại châu Phi

Thứ nhất, là vì văn hóa của châu Phi hết sức đa dạng và phức tạp, họ không dễ dàng để tiếp nhận một nền văn hóa mới của đất nước khác, nhất là về ngôn ngữ, họ luôn muốn bảo tồn nền văn hóa của mình và bảo vệ nó. Người dân ở châu Phi họ cực kỳ bảo thủ, cực đoan trong tất cả mọi vấn đề, họ không muốn hợp tác với bất kỳ ai, đó cũng là lý do vì sao châu Phi là một trong những điểm nóng nhất thế giới hiện nay.

Thứ 2, đa phần người dân châu Phi nói tiếng Anh hoặc tiếng bán Anh, châu Phi trong gần 3 thế kỷ bị cai trị bởi người Anh, Pháp, Mỹ. Vì vậy, tiếng Anh đã trở nên phổ biến tại đây và tiếng Trung Quốc khó có thể được họ chấp nhận.

Thứ 3, giữa Trung Quốc và người dân châu Phi xảy ra sự bất đồng ngày càng sâu sắc, sự đối xử tệ bạc của chủ doanh nghiệp và lao động người Trung Quốc đối với người châu Phi đã gây ra sự bất mãn, căm thù in sâu trong tâm thức của người dân châu Phi. Do đó, họ sẽ không bao giờ chấp chận nền văn hóa hay ngôn ngữ của Trung Quốc.

Thứ 4, đặc thù của tiếng Trung Quốc là khó học, khó viết, khó phát âm, gây ra sự khó khăn trong việc học và dịch tiếng Trung Quốc của người dân châu Phi. Trong khi đó, tiếng Anh của người châu Phi thuộc hệ ngôn ngữ German và thổ Ngữ, còn tiếng Trung Quốc thuộc hệ ngôn ngữ Hán - Tạng với các thể Giản thể, Phồn thể và Bình âm rất phức tạp.

Ngoài ra, đa số dân cư châu Phi đều là những người nghèo đói, họ không biết chữ. Vì vậy sẽ ngày càng khó khăn hơn cho việc phổ biến tiếng Trung Quốc tại đây.

Dịch thuật và một số lợi ích căn bản (Phần cuối)

Ngành dịch thuật ngày càng phát triển khi các quốc gia đang có xu hướng mở rộng mối quan hệ giao lưu ra khỏi biên giới, các công ty dịch thuật  cũng mở ra nhiều dịch vụ để có thể đáp ứng đầy đủ những nhu cầu của khách hàng liên quan đến dịch vụ dịch thuật. Do đó, cơ hội việc làm và phát triển, ổn định nghề nghiệp trong lĩnh vực dịch thuật cũng rất lớn.

Cơ hội việc làm rất lớn

Hội nhập quốc tế đang trở thành xu thế tất yếu của các quốc gia và điều này đã thúc đẩy thị trường việc làm trong ngành dịch thuật ngày một phát triển mạnh mẽ. Các công ty dịch thuật, văn phòng dịch thuật, cơ quan nhà nước sẽ có nhu cầu tuyển dụng nhiều người dịch có chuyên môn giỏi.

Thu nhập cao và ổn định

Mức lương mà người làm dịch thuật là tương đối cao so với mặt bằng chung của cả xã hội. Tuy nhiên, họ thường xuyên phải đối mặt với tình trạng cạnh tranh cao và tính đào thải lớn. Bởi ngày nay, ngoại ngữ đã trở thành một công cụ được nhiều bạn trẻ trau dồi trong hành trang lập nghiệp của mình. Tính cạnh tranh sẽ giúp người dịch không ngừng trau dồi và phát triển bản thân để không bị lạc hậu.

Có nhiều cơ hội thăng tiến

Với đặc trưng là tính cạnh tranh cao, công việc dịch thuật luôn cần đến đội ngũ nhân lực, bạn sẽ có nhiều cơ hội thăng tiến cao. Khi làm việc trong nghề phiên dịch, bạn sẽ có cơ hội được đi nhiều nơi, tiếp xúc với các nền văn hóa khác nhau, luôn được làm việc với các vị quan chức cấp cao, bạn sẽ học hỏi được nhiều điều từ họ. Và đó là những kinh nghiệm mà bạn cần phải học hỏi trau dồi để sau này bạn có thể phát triển thêm sự nghiệp của mình.

Công việc bền vững lâu dài

Làm việc trong nghề dịch thuật, càng có nhiều kinh nghiệm thì bạn sẽ càng tiến xa hơn trong sự nghiệp. Thị trường việc làm dịch thuật luôn mang đến những cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn dành cho các ứng viên. Bạn có kinh nghiệm lâu năm cùng với một lượng kiến thức uyên bác, bạn sẽ được mọi người kính trọng và ngưỡng mộ.

Trong nghề phiên dịch, để có thể gắn bó lâu dài với nghề nghiệp bạn có thể áp dụng nhiều cách. Khi đến giói hạn độ tuổi của phiên dịch viên, không thể tham gia vào công việc phiên dịch ở hội thảo, hội nghị, bạn có thể chuyên vào dịch sách báo, dịch tài liệu, dịch phim,… cho các cơ quan truyền thông, với những công việc dịch thuật này sẽ mang đến cho bạn cơ hội học hỏi nhiều hơn.

Có thể nói rằng, dịch thuật mang lại nhiều lợi ích to lớn cho chính chúng ta. Vì vậy, để theo đuổi nghề nghiệp lâu dài, bạn hãy trau dồi vốn ngoại ngữ và kinh nghiệm của mình ngay từ bây giờ đi nhé.

Dịch thuật và một số lợi ích căn bản (Phần 1)

Dịch thuật là một lĩnh vực đỏi hỏi nhiều yêu cầu và tiêu chuẩn để có thể phù hợp với tính chất của công việc. Nhiều công ty dịch thuật ra đời và đưa ra nhiều chính sách phúc lợi cho nhân viên để có thể phát triển hơn nữa đội ngũ nhân viên giỏi và có năng lực của mình. Chúng ta cùng tìm hiểu về ngành dịch thuật và những lợi ích căn bản của ngành này để có một cái nhìn sâu sắc hơn về nghề này nhé.

1. Dịch thuật là gì?

Dịch thuật là một hoạt động luận giải ý nghĩa của một đoạn văn nào đó từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, và không làm thay đổi nội dung của nó. Trong lĩnh vực dịch thuật, người ta thường chia thành biên dịch và phiên dịch. Biên dịch thường làm công việc dịch văn bản. Còn phiên dịch thường là dịch nói hoặc diễn giải lại câu nói của người khác để người nghe hiểu.

Dịch thuật là một sản phẩm của trí tuệ con người. Trong đó, mức độ tập trung khác nhau của cùng một người dịch có thể tạo ra những sản phẩm cuối cùng khác nhau. Đó là chúng ta còn chưa kể đến đội ngũ ngững người dịch thuật tự do còn thiếu kinh nghiệm và không đủ kỹ năng dịch thuật. Quan trọng hơn cả, sử dụng từ nào để cho vào trong bản dịch sẽ là quyết định của người dịch, mà quyết định của một người có thể đúng hoặc sai. Khả năng mắc lỗi sẽ tỷ lệ thuận với số từ cần chuyển ngữ. Đó là lý do tại sao chúng ta phải đảm bảo chặt chữ về chất lượng dịch thuật, nếu không sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng dịch thuật.

2. Những lợi ích nghề phiên dịch mang lại

Luôn được khám phá những kiến thức mới

Ngôn ngữ là tinh hoa của một nền văn hóa, do đó, khi học một ngoại ngữ mới, bạn sẽ được khám phá thêm về một nền văn hóa mới. Sử dụng thành thạo một ngôn ngữ mới, bạn sẽ có cơ hội khám phá thêm nhiều lĩnh vực của một quốc gia.

Có cơ hội gặp gỡ, làm việc và học hỏi với những con người nổi tiếng và thành đạt

Làm việc trong dịch vụ dịch thuật, đặc biệt là đối với các phiên dịch viên. Bạn thường xuyên di chuyển đến nhiều nơi, làm việc trong môi trường chuyên nghiệp với sự có mặt của nhiều người thành đạt và nổi tiếng, thậm chí là các vị nguyên thủ quốc gia.

(Còn tiếp)

Trở thành một dịch giả thành công trong lĩnh vực dịch thuật

Không chỉ riêng ngành dịch thuật mà những ngành nghề khác cũng đều có những thử thách đến với bạn, ngành dịch thuật cần yếu tố chính xác, do đó bạn cần phải không ngừng trau dồi các kỹ năng dịch thuật để có thêm nhiều kinh nghiệm và trở thành một dịch giả thành công.

Dưới đây là những mẹo nhỏ có thể giúp bạn phần nào có thêm những kinh nghiệm để trở thành một dịch giả thành công.

+ Khả năng viết lách: đây là một yếu tố rất quan trọng, để hiểu được một đoạn văn tiếng tiếng Anh đối với bạn sẽ rất dễ dàng, nhưng để dịch đoạn văn đó ra tiếng Việt cho người khác đọc và hiểu trọn ý nó lại là một điều rất khác.

+ Bạn phải sử dụng thành thạo ngôn ngữ thứ 2 như ngôn ngữ mẹ đẻ, để bạn có thể giao tiếp ý nghĩ và văn hóa như người bản xứ.

+ Bằng cấp có vẻ như không cần thiết lắm, nhưng việc có một ấm bằng đại học hoặc chứng chỉ dịch thuật chuyên nghiệp sẽ giúp bạn có một công việc ổn định, nếu bạn muốn làm việc trong một công ty dịch thuật hoặc làm trong các bộ ban ngành, càng nhiều bằng cấp càng tốt.

+ Tự tin với ngôn ngữ chủ đạo của bạn và bạn nên tập trung vào một lĩnh vực cụ thể. Tốt nhất là hãy chuyên sâu theo một chuyên ngành mà bạn thích, vì thông qua công việc dịch thuật, bạn có thể vừa học hỏi, vừa khám phá và nó đòi hỏi bạn phải đủ kiên nhẫn để đi sâu vào chuyên ngành, lĩnh vực đó.

Bạn cũng có thể chọn nhiều chuyên ngành nhưng hãy đảm bảo rằng bạn đủ thời gian, đam mê, sức lực để toàn tâm toàn ý vào tìm hiểu chúng thật chuyên sâu và rõ ràng.

+ Trước khi nhận dịch một hợp đồng/dự án dịch thuật, bạn nên tìm hiểu rõ về chủ đề mà mình sẽ dịch. Việc chuẩn bị kỹ càng trước công việc sẽ giúp bạn có được một bản dịch hoàn hảo.

+ Thường xuyên luyện tập cách sử dụng của ngôn ngữ thứ 2, thứ 3 của bạn, hoặc bạn cũng có thể tham gia vào các chương trình trao đổi hoặc làm việc trực tiếp với người bản địa của ngôn ngữ đó. Một cách khác để bạn trau dồi thêm vốn ngoại ngữ của mình, đó là hãy thường xuyên đọc các tạp chí, tờ báo chuyên ngành và chia sẻ với mọi người để họ có thể giúp bạn. Việc này sẽ giúp bạn ngày càng hoàn thiện kỹ năng dịch thuật của mình, vừa tạo được danh tiếng của mình với cộng đồng, bạn sẽ làm được điều gì đó có ý nghĩa đối với mọi người, với xã hội.

Với những mẹo nhỏ trên đây, tôi hi vọng rằng sẽ rất có ích cho những bạn đang làm việc trong lĩnh vực dịch thuật. 

Chúc bạn sẽ nhanh chóng trở thành một dịch giả thành công trong ngành dịch thuật.

Những yếu tố tạo nên một bản dịch chất lượng

Sẽ không có một câu trả lời cụ thể nào về xác định bản dịch là tốt hay xấu cả. Theo khảo sát ý kiến của khách hàng khi sử dụng dịch vụ dịch thuật thì bản dịch tốt là bản dịch có một mức giá hợp lý, đáp ứng được mục đích của người cần nó.

Ngoài ra, cũng cần phải xem xét bản dịch có đáp ứng được các yêu cầu chất lượng như: văn phong tốt, dễ đọc dể hiểu, tiết kiệm được thời gian kiểm tra của khách hàng nhằm để lại ấn tượng tốt. Đây chính là tiêu chuẩn mà các những người làm dịch thuật cần chú ý để nhận các dự án dịch thuật.

Một số điểm cần chú ý

Bản dịch cần sử dụng từ vựng thông thường hay thuật ngữ trong khoa học? Trong tiếng Anh, một từ có vẻ như là thuật ngữ khoa học đôi lúc lại được dịch sang nghĩa khác với từ có nghĩa thông dụng. Ví dụ như có nên dùng từ “anomaly” trong khi từ “fault” có vẻ tự nhiên hơn. Có nên dịch thành “pulmonary disease” trong khi từ “lung disease” có vẻ dễ hiểu với số đại đa số người nghe hơn.

Bản dịch hay cần phải sử dụng những từ ngữ dễ hiểu, phù hợp với ngữ cảnh nhất. Bản dịch thực sự đề cập đến “social insertion”, trong khi “social integration” được dùng phổ biến hơn. Cần đề cập đến “eventual problems” – vấn đề thực sự hay chỉ là “potential issues” – phát sinh có thể xảy ra. Hoặc là có nên dùng “administrative situation”  trong khi  “administrative status” được sử dụng phổ biến hơn.

Loại cấu trúc từ ngữ nào được sử dụng phổ biến? Ví dụ, tiếng Anh sử dụng cụm từ “remotely-accessible device” để chỉ thiết bị được điều khiển từ xa trong khi những ngôn ngữ khác sử dụng cụm từ có vẻ diển giải nhiều hơn “device that is accessible remotely” hoặc “device that allows remote access” để chỉ thiết bị được điều khiển từ xa. Để dịch các tài liệu văn bản có liên quan thì bạn cần hiểu rõ được vấn đề này để bài dịch có chất lượng tốt nhất.

Thế nào được gọi là bản dịch thuật tốt?

Tương tự như vậy, cụm từ “of”, “for” được dùng phổ biến trong khi tiếng Anh sử dụng cụm ghép thay thế, ví dụ như “strategy of/for sales” được dùng phổ biến hơn là “sales strategy”.

Mạo từ xác định ("the", "a", "your"…) có được sử dụng đúng như bản chất của nó trong các thuật ngữ tiếng Anh hay không?Cụm từ “saw an increased productivity” được dùng phổ biến hơn cụm từ “saw increased productivity”. Càng khó khăn hơn khi cụm từ như “the terms and the conditions”, “the towns and the cities” được dùng phổ biến hơn là “the terms and conditions”, “the towns and cities” đối với các loại ngôn ngữ không cho phép dùng chung mạo từ cho 2 danh từ như tiếng Pháp, trong khi đó việc lặp lại mạo từ “the” 2 lần là điều bất thường trong tiếng Anh.

Liệu bản dịch có sử dụng phong cách thuần thuyết minh và hùng biện như tiếng Anh hay không? Chúng tôi đã từng thấy biển báo ở bảo tàng Pháp ghi rằng “the king will die in 1483”. Sẽ khó khăn hơn khi dịch các bản dịch có sử dụng các câu hỏi tu từ (điều này thường xuất hiện ở các ngôn ngữ dạng Tây Ban Nha, nó làm cho bản dịch của bạn có vẻ ngớ ngẩn). Khi dịch thuật tiếng Anh, bạn cần phải có quyết định chính xác, chẳng hạn đối với văn bản mang tính trịnh trọng, như hợp đồng thì nên sử dụng "don't", "can't" hay "do not", "cannot", "Who… to?" với "To who(m)…?", bạn cần sử dụng phong cách viết sao cho gây ấn tượng với người đọc.

Cuối cùng, để có một bài dịch thuật tốt thì bản dịch phải được trình bày đúng như bản gốc, phong cách viết đúng với bản chất và nội dung phải dễ dàng đến với người đọc.

Tự học tiếng Hàn để làm việc trong ngành dịch thuật

Dịch thuật tiếng Hàn Quốc trong ngành dịch thuật đã dần trở nên phổ biến và nó cần nhiều đội ngũ nhân lực cho các công ty và văn phòng dịch thuật. Nếu bạn là một người đam mê tiếng Hàn, đồng thời có mong muốn mình được làm việc trong một dịch vụ dịch thuật chuyên nghiệp, trước tiên bạn nên học giỏi tiếng Hàn để sử dụng thành thạo thứ tiếng này trong ngành. Vậy làm thế nào để có thể tự học tiếng Hàn?

1. Tài liệu học

Cuốn sách Hangugo của Language Education Institute Seoul National University rất hay và có ích, là sách chuẩn để dạy cho sinh viên nước ngoài, gồm 4 quyển. Học xong 4 quyển này thì trình độ ngữ pháp tiếng Hàn của bạn đã ở mức Pro rồi, và ngoài ra còn có tài liệu viết bằng tiếng Anh để giúp cho những bạn hiểu tiếng Anh nữa.

Khi thực hiện tìm kiếm trên Google với các từ khóa như học tiếng Hàn, learn Korean,.. sẽ có rất nhiều trang web hiện lên, nhưng chỉ có một vài cái rất cơ bản, ngữ pháp thông dụng và đơn giản. Tuy nhiên, bạn có thể nghe được cách phát âm các từ, các câu thông dụng và có thể áp dụng được ngay vào giao tiếp.

2.Bộ gõ tiếng  Hàn

Sử dụng hệ điều hành Ubuntu và bộ gõ tiếng Hàn Hangul Romaja và hãy thực hành những gì mà bạn đã học được qua trao đổi với các bạn Hàn hoặc là tự học qua mạng.

Điểm hay nhất của bộ gõ này là bạn không cần phải nhớ các phím của bàn phím tiếng Hàn mà gõ giống hệt như phiên âm của họ, nên nếu bạn gõ đúng thì khi đọc cũng sẽ đúng.

Ví dụ: 안년하세요 : sẽ gõ là bằng bàn phím này là: an nyoen ha se yo

Hãy sử dụng hệ điều hành Ubuntu và cài đặt bộ gõ này vào máy theo hướng dẫn, bạn chỉ cần dành khoảng 4 - 5GB ổ cứng cho hệ điều hành này là được. Sử dụng bộ gõ này thì chỉ sau vài tiếng tập gõ các nguyên âm, phụ âm và kết hợp chúng lại với nhau, bạn có thể đọc và gõ bất cứ chữ nào mà bạn thích.

3. Từ điển tiếng Hàn

Hãy cài từ điển StarDict trên hệ điều hành Ubuntu hoặc Windows, tra những từ mà bạn không biết và lâu dần bạn sẽ quen với điều đó. Sau đó thì cài đặt thêm gói từ điển: Korean English, English Korean vào theo hướng dẫn ở trên vào là xong.

Nếu trình độ tiếng Anh của bạn không tốt, bạn có thể cài thêm bộ từ điển Anh - Việt vào để hỗ trợ. Và với những bộ từ điển này, sau này khi tham gia vào lĩnh vực dịch thuật, nó cũng sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc hỗ trợ từ vựng dành cho bạn.

4. Xem phim Hàn, nghe nhạc  Hàn

Sau khi thực hành gõ chữ tiếng Hàn hoặc biết một vài câu hỏi cơ bản, bạn nên tra tìm trên Google để tìm kiếm các lời bài hát nổi tiếng của Hàn Quốc mà bạn thích, để tự gõ lại, đọc lẩm nhẩm xem có đúng không, sau đó khi nghe bài hát đó bạn sẽ nghe được rành mạch ra từng chữ.

Khi xem video hay các bộ phim mà có subtitle thì hãy cho diễn viên nói hết câu, sau đó bạn tua lại, ngồi gõ lại và lẩm nhẩm, nếu không biết nghĩa thì hãy tra từ điển, với cách học như thế này thì trình tiếng Hàn của bạn sẽ lên nhanh chóng.

5. Tham dự các khóa học tiếng Hàn

Để học tiếng Hàn Quốc có hiệu quả hơn, đối với những người mới bắt đầu học thì sự hướng dẫn của các thầy cô hoặc người có kinh nghiệm sẽ giúp bạn có được nền tảng tốt. Khi đó, dù các bạn có tự học thì cũng sẽ phát triển nhanh hơn so với việc tự mình mày mò.

Nếu là một người yêu thích tiếng Hàn, có mong muốn sau này mình sẽ làm trong ngành dịch thuật. Hãy tìm hiểu về ngôn ngữ, văn hóa, con người, vị trí địa lý và trong phong cách cũng như cách sinh hoạt của người Hàn Quốc, đồng thời bạn cũng nên tham gia vào khóa học và các câu lạc bộ tiếng Hàn để nâng cao trình độ của mình lên.

Các khóa học và chương trình dịch thuật theo tình huống cụ thể trên mạng

Dịch thuật là công việc cực kỳ khó khăn, thậm chí có lẽ còn khó hơn việc học một ngôn ngữ thứ hai bởi vì dịch thuật tại chỗ là công việc liên quan đến việc chuyển nghĩa giữa hai ngôn ngữ mà không có sự tương ứng một đối một về ý nghĩa.

Các khóa học và chương trình dịch thuật theo tình huống cụ thể trên mạng

Ví dụ, nếu ai đó nói chuyện với bạn bằng tiếng Tây Ban Nha, “Tengo hambre” và người dịch của bản giải thích ý của người đó và cuối cùng bạn sẽ hiểu ra đại loại câu này nói rằng “I have hunger”, đây chỉ là một hình thức dịch thô từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác.

Tiếng Tây Ban Nha không có một cụm từ tương đương hay cấu trúc cú pháp liên quan trực tiếp về nghĩa với các cụm từ tiếng Anh. Vì vậy, người dịch phải là người có kiến thức về cả ngôn ngữ gốc và ngôn đích và là cầu nối khoảng cách ý nghĩa giữa 2 ngôn ngữ.

Lợi ích mà khóa học mang lại

Để làm nhiệm vụ dịch thuật tại chỗ thật tốt, người dịch phải thông thạo cả 2 ngoại ngữ, sự điêu luyện phải mất khá nhiều năm và bạn phải thực sự đắm chìm vào những nền văn hóa của các quốc gia, để hấp thụ đầy đủ những cụm từ đặc trưng của từng khu vực và mang tính chất tiêu biểu hoặc từ lóng thông tục để có thể chuyển ngữ từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác một cách hiệu quả.

Mặc dù vậy, có những tình huống thì không cần đến sự thành thạo hoàn toàn, chẳng hạn trong kinh doanh, các thành viên của hai bên có khuynh hướng nói rất trang trọng, trong văn học, các tác giả cũng có khuynh hướng viết với lời văn rất trang trọng.

Trong những trường hợp này, sẽ có những chương trình và khóa học online trên mạng dành cho các học sinh và những đối tượng tham gia. Qua những các khóa học, học viên sẽ lĩnh hội những kiến thức về ngôn ngữ và những cụm từ đặc biệt mà họ cần làm quen để công việc truyền tải nội dung của họ có hiệu quả cao nhất.

Trong số các chương trình này thì chương trình nghiên cứu chuyên sâu và nối tiếp của trường Đại học New York có lẽ là nổi tiếng nhất. Các khóa học bao gồm dịch tài liệu y khoa từ tiếng Ả rập sang tiếng Anh, dịch tin tức từ tiếng Anh sang tiếng Pháp, dịch thuật cho các tổ chức quốc tế từ tiếng Anh sang tiếng Bồ Đào Nha, dịch quảng cáo và tiếp thị từ tiếng Pháp sang tiếng Anh,….

Có thể thấy rằng, các khóa học này đều đi sâu vào từng tình huống cụ thể, giúp bạn dịch thuật tại chỗ một có hiệu quả hơn. Việc dịch thuật văn học hay đơn giản chỉ là chuyển dịch một cặp từ yêu thích có lẽ sẽ khó hơn so với dịch các tiêu đề tin tức, vì bạn sẽ không gặp phải những từ tiếng lóng trong các tiêu đề, và cũng vì những sắc thái tinh tế của ngôn ngữ không được coi trọng.

Mặc dù, mạng Internet tại Việt Nam đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, nhưng không vì thế mà bạn hoàn toàn phụ thuộc và các công cụ dịch tự động để tìm được nghĩa chính xác của từ. Do đó, bạn cần phải giao tiếp nhiều hơn với người bản ngữ hoặc tham gia vào việc học thêm các khóa học.

Vì vậy, muốn trở thành một người làm dịch thuật tại chỗ, bạn hãy bắt đầu ngay bằng việc cố gắng học tập để mài dũa cho bạn khả năng truyền tải ý nghĩa chính xác và rõ ràng.

Tiếng Tây Ban Nha và việc làm ngành dịch vụ dịch thuật

Trước đây, nhiều bạn trẻ đều lựa chọn các nước nói tiếng Anh để đi du học, nhưng việc xin học bổng không hề dễ dàng vì phải cạnh tranh với rất nhiều các ứng viên. Hoặc lựa chọn học tiếng Anh để có thể sau này làm việc tại các dịch vụ dịch thuật với hy vọng và mong muốn có một mức lương cao, nhưng cũng vấp phải không ít sự cạnh tranh giữa các công ty dịch thuật trong việc lựa chọn các ứng viên. Vì vậy, tiếng Tây Ban Nha được xem là một ngôn ngữ được các bạn trẻ hướng tới.

Tiếng Tây Ban Nha là một ngôn ngữ phổ biến

Tiếng Tây Ban Nha là một trong 6 ngôn ngữ phổ biến chính thức tại Liên hợp quốc, là thứ  tiếng phổ biến ở vùng Trung và Nam Mỹ. Mặc dù tại Việt Nam, tiếng Tây Ban Nha không được phổ biến bằng các thứ tiếng như Anh, Hàn, Trung, Pháp,… nhưng đây lại là thứ tiếng phổ biến thứ 3, sau tiếng Anh và tiếng Trung Quốc. Do đó, cơ hội việc làm trong ngành dịch vụ dịch thuật nếu bạn biết tiếng Tây Ban Nha là rất lớn.

Có nhiều bạn trẻ nhận thấy rằng trong tương lai tiếng Tây Ban Nha sẽ trở nên phổ biến tại Việt Nam, và họ quyết định học thứ tiếng này. Nhưng được một thời gian thì họ bắt đầu nản chí và bỏ cuộc giữa chừng. Tại sao lại vậy? Vì họ chưa thực sự có niềm đam mê, họ chưa ý thức được tầm quan trọng của việc học một ngôn ngữ mới là như thế nào? Họ chỉ biết rằng, nó HOT là được. Cuộc sống đâu có dễ dàng như vậy?

Tiếng Tây Ban Nha là một trong những ngôn ngữ có nguồn gốc từ hệ ngôn ngữ Latin, học tiếng Tây Ban Nha bạn sẽ được biết về đất nước, con người, nền văn hóa và cả vẻ đẹp ngôn ngữ của đất nước xứ sở bò tót này.

Sự chăm chỉ, niềm đam mê, sự yêu thích và sự tự tin. Đó chính là những yếu tố mà bạn cần có để có thể cày tốt thứ tiếng hiếm này tại Việt Nam. Mặc dù tài liệu về tiếng Tây Ban Nha có thể hạn chế, nhưng giờ đây mạng Internet đã phát triển thì việc bạn tìm kiếm tài liệu không còn là vấn đề khó khăn nữa.

Cơ hội việc làm?

Cơ hội việc làm dành cho bạn sẽ rất lớn nếu bạn biết tiếng Tây Ban Nha. Các địa chỉ làm việc lý tưởng mà bạn có thể cân nhắc sau khi tốt nghiệp chuyên ngành tiếng Tây Ban Nha tại một trường đại học: ngành dịch vụ dịch thuật, Bộ ngoại giao, làm giảng viên tại các trường đại học, nghiên cứu về ngôn ngữ tại các viện nghiên cứu, các công ty sử dụng phiên dịch viên tiếng Tây Ban Nha,…. với một mức lương tương ứng với trình độ và năng lực của bạn.

Giờ thì cùng lựa chọn những phương pháp hiệu quả nhất để học tiếng Tây Ban Nha và bắt đầu làm quen với thứ tiếng này đi bạn nhé.

Hành trang của một dịch giả giỏi

Dịch thuật là công việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn bản trong một ngôn ngữ nào đó - văn nguồn và chuyển sang một ngôn ngữ khác thành một bản dịch có nội dung không thay đổi so với bản gốc. Ngôn ngữ cần dịch được gọi là ngôn ngữ nguồn, ngôn ngữ cần dịch được gọi là ngôn ngữ đích và người dịch gọi là phiên dịch viên. Sau khi phát triển năng lực đầy đủ trong cả 2 ngôn ngữ đích và ngôn ngữ nguồn thì chúng ta mới có thể bắt tay vào công việc dịch. Có một giai đoạn trung gian giữa phát triển năng lực và dịch thật sự: bắt đầu biết được nhiều nguồn thông tin và học cách sử dụng chúng.

Chúng ta đều biết các nền văn hóa tác động lẫn nhau làm cho nền văn hóa của mỗi dân tộc phát triển rực rỡ. Nhiều nền văn hóa làm cho chúng ta thấy được quyền con người, nhưng người ta chỉ có thể nhận ra nhiều nền văn hóa hóa thông qua thảo luận, việc này đưa chúng ta trở lại với công cụ chủ yếu của việc thảo luận: ngôn ngữ. Vai trò của ngôn ngữ trong thế giới đang tạo ra và giải thích văn bản bằng cách này, quá trình nhận thức được định hướng về mặt xã hội, nó có thể được coi là một phương tiện tiếp cận thay thế đối với khoa dịch thuật.

Hệ thống thông tin liên lạc trên thế giới đang phát triển ngày một tinh vi hơn, vì vậy khoảng cách địa lý giữa cố quốc gia ngày càng được thu hẹp. Trong quá trình trao đổi thông tin nhanh như vậy và vì mục đích thúc đẩy giao lưu văn hóa, có một hoạt động không thể tránh là dịch thuật ngôn ngữ. Đó là lý do cho các công ty dịch thuật với đội ngũ biên - phiên dịch ra đời.

Thế giới đang trải qua những sự thay đổi mang tính lịch sử trong lĩnh vực giáo dục, công nghệ. Những thay đổi này tất nhiên sẽ liên quan đến các hệ thống giáo dục cao học, bao gồm chương trình đào tạo dịch giả.

Theo Shahvali (1997), chỉ riêng vốn hiểu biết lý thuyết và kỹ năng thực hành không thôi thì không đủ để chuẩn bị cho sinh viên đối mặt với sự phát triển trong lĩnh vực này. Lĩnh vực phiên dịch cần đến khả năng thích ứng. Vì vậy, sinh viên cần được đào tạo các kỹ năng về trí tuệ, giao tiếp và dự trù kế hoạch của họ.
Đào tạo dịch giả là một nhiệm vụ quan trọng cần được ưu tiên đặc biệt. Công việc mà dịch giả đảm nhiệm nhằm đề cao nền văn hóa và vun trồng ngôn ngữ rất có ý nghĩa thông qua lịch sử. Dịch giả là người chuyển ngữ thông điệp từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, đồng thời phải bảo tồn được những giá trị, những quan niệm căn bản về văn hóa và diễn ngôn.

Nhiệm vụ của dịch giả chính là tạo ra những điều kiện trong đó tác giả của ngôn ngữ nguồn và độc giả của ngôn ngữ đích có thể giao tiếp để hiểu nhau hơn. Dịch giả sử dụng ý nghĩa cốt lõi có trong văn bản gốc để tạo nên một tổng thể mới, chính là văn bản đích.

Vậy câu hỏi đặt ra là người ta cần đến kỹ năng gì để tăng cường khả năng dịch thuật? Làm thế nào để trở thành một dịch giả tài năng?

Cần đọc nhiều bản dịch khác nhau

Đây là bước đầu tiên, vì dịch thuật đòi hỏi cần đến những kiến thức chủ động, trong khi đó việc phân tích và đánh giá bản dịch lại cần đến kiến thức bị động. Khả năng tiếp thu mở rộng khả năng trực giác về ngôn ngữ của sinh viên, giúp họ chuẩn bị sẵn sàng trước khi thật sự bắt tay vào công việc. Một dịch giả giỏi phải có kiến thức toàn diện về ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ đích.

Các sinh viên nên chọn đọc những thể loại văn bản viết bằng cả 2 ngôn ngữ bao gồm văn học hiện đại, văn học xuôi đương đại, tạp chí, quảng cáo, thông cáo, hướng dẫn. Việc nắm vững những thể loại này vì chúng ngầm truyền tải những nét đặc trưng về văn hóa của một ngôn ngữ. Ngoài ra, sinh viên cũng nên đọc các bài báo, tạp chí mới nhất chuyên về lý thuyết và thực hành dịch thuật. Chúng không chỉ nâng cao khả năng đọc sách mà còn mang lại những hiểu biết được in sâu trong tiềm thức và sau này sẽ được áp dụng.

Viết là một kỹ năng quan trọng đối với một dịch thuật viên, vì vậy khả năng đọc và viết chính xác với cả 2 loại ngôn ngữ là vô cùng quan trọng.  Sinh viên nên nắm vững nhiều phong cách viết, các kỹ thuật và nguyên tắc của việc biên tập và cách chấm câu trong cả ngôn ngữ đích và ngôn ngữ nguồn. Biên tập và cách chấm câu có thể làm tăng chất lượng và sức hấp dẫn của bản dịch (Razmjou, 2002).

Ngoài ra, kỹ năng nghe thành thạo cả 2 ngôn ngữ rất quan trọng, sinh viên phải nhạy bén trong việc tích lũy các cụm từ, thành ngữ, từ vựng chuyên biệt và cách dùng chúng. Trên thực tế đây là điều mà chúng ta gọi là sự mở rộng khả năng trực giác của sinh viên. Trực giác không thể phát triển mà không có môi trường ngôn ngữ cần thiết; đúng ra là nó cần thực tiễn và một bối cảnh đồng nhất. Nó cần sự trợ giúp của cả lý thuyết và kinh nghiệm thực tiễn. Cảm quan ngôn ngữ là hết sức cần thiết đối với một dịch giả có tài năng.

Một trong những mấu chốt quan trọng nhất của dịch thuật là khả năng hiểu được giá trị của văn bản nguồn trong phạm vi nội dung diễn ngôn của bản gốc. Để phát triển khả năng này, dịch giả cần phải biết được sự khác nhau về văn hóa và nhiều chiến lượng diễn ngôn trong văn bản nguồn. Vì vậy, cấu trúc ngầm của văn bản gốc phải được dịch giả phát hiện thông qua nhiều chiến lược diễn ngôn.

Am hiểu nền văn hóa

Một dịch giả tài năng phải am hiểu nền văn hóa, tập quán và xã hội của người nói ngôn ngữ gốc và ngôn ngữ nguồn. Dịch giả đó cũng phải am hiểu phong cách nói và diễn tả khác nhau, các tầng lớp xã hội của cả 2 ngôn ngữ. Nhận thức văn hóa và xã hội có thể làm tăng giá trị bản dịch của sinh viên lên rất nhiều. Theo Hatin và Mason (1990), khung cảnh xã hội trong khi dịch một văn bản thường thay đổi luôn và có lẽ điều này còn quan trọng hơn cả thể loại của nó. Quá trình dịch diễn ra trong khung cảnh của văn hóa - xã hội. Vì vậy, điều quan trọng là phải đánh giá được hoạt động dịch thuật trong một khung cảnh xã hội đó.

Sau khi phát triển năng lực đầy đủ trong cả 2 ngôn ngữ chúng ta mới có thể bắt tay vào quá trình dịch thuật. Có một giai đoạn trung gian giữa phát triển năng lực và dịch thật sự: bắt đầu biết được nhiều nguồn thông tin và học cách sử dụng chúng. Những nguồn này bao gồm từ điển đơn ngữ và song ngữ, bách khoa thư, và cả internet nữa. Sử dụng từ điển là một kỹ năng tự thân. Không phải tất cả sinh viên đều biết cách sử dụng từ điển có hiệu quả, mỗi từ đều có nghĩa riêng và được sử dụng riêng cho từng ngữ cảnh. Ở mặt này, từ điển đơn ngữ giải nghĩa có giá trị nhất. Khi dùng loại từ điển này, sinh viên cần luyện tập nhiều để tìm từ thích hợp cho một ngữ cảnh nhất định.

Sinh viên cần nắm vững cú pháp của câu gián tiếp và nhiều hình thái tu từ của ngôn ngữ nguồn như lối nói cường điệu, châm biếm, giảm nhẹ và ám chỉ. Bởi nó sẽ tăng cường khả năng sáng tạo của bạn học và biến kiến thức bị động của họ thành kỹ năng chủ động.

Khi chúng ta nhấn mạnh sự phát triển năng lực đối với cả 2 ngôn ngữ, có một phương pháp mà người học dịch thuật không nên bỏ qua. Làm việc theo nhóm và cộng tác với người có cùng trình độ thường sẽ mang lại cho bạn kết quả khả quan. Sinh viên luyện dịch với người cùng trình độ sẽ giải quyết được những vấn đề khó khăn, lòng tự tin và khả năng ra quyết định của họ cũng phát triển nhanh hơn. Mặc dù làm việc nhóm có thể có những sai sót, nhưng nhờ những trải nghiệm như vậy, họ tìm ra và sửa chữa thì trí tuệ của họ được khai mở và nhạy bén hơn.

Một điều quan trọng nữa là những dịch giả thành công thường chọn một loại văn bản riêng biệt để dịch và chỉ tiếp tục dịch ở lĩnh vực đó. Bởi lý do là càng dịch những tác phẩm của một tác giả riêng biệt bao nhiêu thì họ càng gần gũi với trí tuệ, với cách tư duy và phong cách viết của tác giả.Và dịch giả càng gần gũi với phong cách của tác giả bao nhiêu thì bản dịch sẽ càng có trị bấy nhiêu.

Dịch thuật là một lĩnh vực cần được học tập trong môi trường đại học, ở đó sinh viên vừa tiếp tục công việc thực hành dưới sự giám sát của giáo viên và vừa tiếp tục nghiên cứu những khía cạnh lý thuyết để nâng cao kiến thức. Ở mô trường đại học, có nhiều tài liệu liên quan đến dịch thuật dành cho sinh viên và họ sẽ được làm quen với nhiều dịch giả nhiều kinh nghiệm và đọc các tác phẩm của họ, sau đó so sánh bản dịch với bản gốc. Với cách này, sinh viên sẽ phát triển năng lực quan sát, khả năng hiểu thấu đáo sự việc và sự quyết đoán của mình. Những khả năng này sau đó sẽ thúc đẩy động cơ học tập và tăng cường kỹ năng dịch của họ.

Vì vậy, ngày nay dịch thuật là một chuyên ngành quan trọng và trở thành một chuyên đề độc lập ở các trường đại học, tách riêng biệt khoa ngoại ngữ. Vì vậy không phải cứ biết một ngoại ngữ là bạn có thể trở thành một dịch giả, như người ta vẫn lầm tưởng. Dịch thuật là một chìa khóa mở ra sự hiểu biết lẫn nhau giữa các quốc gia. Ngày nay, thế giới có vô số các thông tin hữu ích, vì vậy chúng ta cần một đội ngũ dịch giả giỏi. Họ là những người vừa có kiến thức lý thuyết vừa có kỹ năng thực hành để hoàn thành công việc dịch thuật của mình. Kiến thức giúp dịch giả hiểu được việc lựa chọn ngôn ngữ trong văn bản phản ánh những mối quan hệ khác giữa người gửi và người nhận như thế nào, giống như những quan hệ năng lượng, và những văn bản đôi khi được dùng để duy trì hoặc tạo ra những bất bình đẳng xã hội như thế nào (Fairclough, 1989).

Cuối cùng, để trở thành một dịch giả giỏi ngoài từ điển ra thì bạn cần phải có nhiều thứ khác và không phải chỉ một sớm một chiều là trở thành dịch giả được. Để trở thành một dịch giả có tài bạn cần phải đầu tư cả về ngôn ngữ đích và ngôn ngữ nguồn. Đó là một nhiệm vụ khó khăn nhất để chuyển đổi một cách trung thực và an toàn giữa 2 cách diễn ngôn của 2 đất nước. Chỉ có giải quyết vấn đề dạy dịch thuật một cách hệ thống và khoa học mới có thể tạo ra được những dịch giả có tài năng. Và khi những sinh viên dịch thuật chia tay với mái trường đại học thì cũng là lúc quãng đường gian nan nhất của một hành trình bắt đầu.